|
اصطلاحات معمول در چاپ کتاب
قطع کتاب:
اصطلاحی است که بیانگر ابعاد کتاب است. برای مثال بجای کتاب ۱۷ در ۲۴ میگویند وزیری. بعبارت دیگر قطع وزیری کتابی است که معمولا عرض آن ۱۷ و ارتفاع آن ۲۴ سانتیمتر است.
عطف:
به لبه عمودی کتاب که اوراق کتاب بآن چسب خورده‌اند عطف میگویند.
وزن جلد و کاغذ:
وقتی‌گفته می‌شود جلد ۲۵۰ گرمی یا کاغذ متن ۷۰ گرمی، منظور وزن یک متر مربع از مقوا یا کاغذ است. طبیعتا هرچه این رقم بیشتر باشد ورق ضخیم‌تر و وزن و هزینه‌ی چاپ کتاب بیشتر می‌شود.
سلوفون:
لایه پلاستیکی شفاف و بسیار نازکی که روی جلد می‌کشند و علاوه بر استحکام جلد آنرا قابل تمیز کردن هم می‌کند. انواع معمول سلوفون عبارتند از مات و براق.
شومیز:
صحافی با جلد مقوایی ۲۰۰ تا ۳۵۰ گرمی را صحافی شومیز میگویند. جلد شومیز یک مقوای قابل انعطاف است.
گالینگور:
صحافی با مقوای سخت را گالینگور میگویند. جلد گالینگور غیرقابل انعطاف است. هزینه و پایداری جلد گالینگور بیش از شومیز است.
طلاکوب:
جلد گالینگور که با روکش پلیمری پوشانده می‌شود و نوشته‌ها با رنگ طلایی روی آن کوبیده یا چاپ می‌شوند.
سلوفون سخت:
جلد گالینگور که با مقوای سخت ساخته شده اما روی آن طرح جلدی که روی کاغذ نازک چاپ و سلوفون شده را می‌چسبانند و جلد ظاهر چهار رنگ و زیبایی پیدا می‌کند.
بدرقه:
اولین و آخرین کاغذ جلد گالینگور که عموما با کاغذ سنگینتر و مرغوب‌تر از متن اصلی تهیه می‌شود و محافظ اتصال جلد با متن است.
چاپ تک‌رنگ:
در غالب موارد منظور چاپ با رنگ مشکی است.
چاپ دو رنگ:
چاپ با استفاده از دو رنگ. مزیت این نوع چاپ اینست که تعداد زینک استفاده شده نصف چاپ چهار رنگ و هزینه لیتوگرافی آن نیز نصف می‌شود و این درحالی است که خریدار کتاب را بصورت رنگی مطالعه می‌کند. طیف هر رنگ تنها یک رنگ محسوب می‌شود، برای مثال آبی آسمانی تا سرمه‌ای فقط یک رنگ آبی محسوب می‌شود.
چاپ چهار رنگ:
چاپ با استفاده از چهار رنگ سایان cyan، مجنتا magenta، زرد yellow و سیاه که اصطلاحا CMYK نامیده می‌شود و می‌تواند تمامی طیف رنگ‌ها را پوشش دهد.
چاپ دیجیتال:
چاپ کتاب در تیراژ کم حتی یک نسخه.
مولفین، ناشرین، اساتید دانشگاه، دانشجویان، سازمان ها، موسسات و شرکت ها در بسیاری موارد نیاز به چاپ تعداد محدود کتاب دارند. کیفیت کتاب چاپ شده به این روش نظیر چاپ افست است. در بخش نمونه کتب چاپ شده تصاویر برخی کتابهای چاپ شده بروش دیجیتال قابل مشاهده است.
با وجود این که هزینه چاپ دیجیتال بالاتر از افست است به دو دلیل از این روش در جهان (نظیر سایتهای معروفی چون آمازون) استفاده می شود. دلیل اول نیاز به تیراژ کم است. چاپ ۵۰ جلد از یک کتاب بصورت افست بسیار پرهزینه است و چند برابر چاپ دیجیتال آن هزینه خواهد داشت. دلیل دوم جمع سرمایه گذاری ناشر یا مولف است. برای مثال کتابی که در چاپ افست ۱۰۰۰ نسخه آن ۳ میلیون تومان سرمایه نیاز دارد و احتمال فروش آن کم است اگر ۲۰۰ نسخه دیجیتال با هزینه یک میلیون تومان چاپ شود علاوه بر صرف هزینه کمتر، ریسک فروش آن نیز پایین تر خواهد بود.
مواردی نظیر تست بازار، ارائه تعداد محدود برای سمینارها و مانند آن، کتب ترمی دانشگاهی و مانند آن توسط چاپ دیجیتال قابل ارائه است.
صحافی کتاب بصورت شومیز (جلد‌مقوایی با سلوفون و صحافی چسب گرم)، سلوفون سخت (جلد سخت گالینگور با روکش چاپ شده جلد) و جلد گالینگور طلاکوب قابل ارائه است.
چاپ افست:
چاپ کتاب با دستگاه‌های صنعتی و در تیراژ بالا.
برای چاپ با تیراژ بالا به صرفه است از چاپ افست استفاده شود. در تیراژهای کم افست، در بخش نرم افزار محاسبه هزینه چاپ، قیمت چاپ افست را با چاپ دیجیتال هم مقایسه کنید، چون در تیراژ کمتر از ۵۰۰ نسخه اکثرا چاپ دیجیتال به صرفه تر خواهد بود.
تنوع صحافی نظیر چاپ دیجیتال قابل ارائه است.
زینک:
زینک عموما ورقی فلزی است که در لیتوگرافی طرح مورد نظر برای چاپ را روی آن کپی می‌کنند و در چاپ افست از آن استفاده می‌شود. برای چاپ رنگی به ازای هر رنگ باید یک زینک تهیه کرد. به همین دلیل چون چاپ تک‌رنگ فقط یک زینک دارد هزینه لیتوگرافی آن یک چهارم چاپ چهار رنگ است.
بند کاغذ:
بند کاغذ اصطلاحی است که برای بسته‌بندی کاغذهای برش نخورده که در کارخانه تولید شده استفاده می‌شود. یکی از ابعاد معمول بندهای کاغذ ۱۰۰ در ۷۰ است که برای کاغذهای سری B استفاده می‌شود و برای مثال یک ورق آن به ۱۶ ورق B5 برش می‌خورد. مورد دیگر بندهای ۶۰ در ۹۰ است که برای کاغذهای سری A استفاده می‌شود و یک ورق آن به ۸ ورق A4 یا ۴ ورق A3 برش می‌خورد. معمولا تعداد ورق هر بند از ۱۲۵ تا ۵۰۰ ورق است که هرچه وزن کاغذ کمتر شود تعداد آن در یک بند بیشتر می‌شود. کاغذهای ۷۰ و ۸۰ گرمی در بندهای ۵۰۰ ورقی عرضه می‌شوند. اکثرا ۲۱ بند کاغذ را روی یک پالت بسته بندی و حمل می‌کنند.
اصطلاحات دیگر: فرم، چسب گرم، چسب سرد صحافی دستی، ...
|
